Żandary to tradycyjna procesja wielkanocna, która co roku odbywa się na poznańskiej Ławicy. Obyczaj ten trwa już od czasów pierwszej wojny światowej, kiedy to Ławica była jeszcze wsią.

Po porannej Mszy świętej o godzinie 8.00 w kościele na Ławicy, Żandary ruszają na ulice. Tradycyjny korowód przechodzi przez dzielnicę w barwnych kostiumach własnej roboty, a na twarzach mają maski. Uczestnikami procesji mogą być wyłącznie mężczyźni.

fot. Lia Dostlewa

Żandary polewają wodą dziewczyny, szczególnie młode, a dzieciom smarują twarze sadzą. Gonią mieszkańców, składają im wielkanocne życzenia, a ci często częstują ich słodyczami. Jeśli gospodarz domu zechce ich wpuścić, wtedy chętnie korzystają z zaproszenia.

fot. Marta Kacperczyk

Niektórzy szykują się na przyjęcie żandarów i przygotowują podarunki. Inni zbroją się w pistolety wodne, aby stawić im czoła. Tych, co chowają się w domach żandary namawiają do wyjścia.

Żandar czyli żandarm

Najważniejsza postać w procesji to Żandar, czyli żandarm (od słowa „żandarm” wywodzi się nazwa procesji). Jest on ubrany w niebieski mundur a na głowie ma czapkę policjanta.  Żandar przewodzi procesji uderzając batogiem w ziemię. Wraz z nim w procesji podążają: Niedźwiedź i Dziady, Ksiądz, Kominiarz, Baba i Grajek

Trasa kończy się przy piekarni, a baba i kominiarz powinni wspiąć się na jej komin. Tak było dawniej, teraz wchodzą na dach piekarni. Baba powinna pokazać majki, na których namalowany jest diabeł.

fot. Marta Kacperczyk

Mimo, że Ławica nie jest już wioską a osada bardzo się rozbudowała, powstało m.in. lotnisko, to jednak ta piękna tradycja przetrwała. Żandary to jeden z nielicznych zwyczajów wiejskich związanych z Wielkanocą, który jest nadal obchodzony w Poznaniu. To dowód na to, że taki obyczaj może z powodzeniem funkcjonować również w dużym mieście.

W roku 2020 i również w tym roku, ze względu na restrykcje sanitarne żandary nie pojawiły się na ulicach, ale cierpliwości… wrócą za rok.

Dziękujemy za przeczytanie artykułu. Zapraszamy do polubienia naszego profilu na facebooku Poznańskie Klimaty oraz do zapisania się na newsletter i pobrania bezpłatnego przewodnika o Poznaniu.